Ostatnio na temat ESG mówi się naprawdę sporo – to dość świeży kierunek w raportowaniu aktywności firm w zakresie środowiska, społeczeństwa oraz sposobu zarządzania. Wraz z przyjęciem dyrektywy csrd temat nabiera jeszcze większego znaczenia, a zakres wymagań rośnie. Kiedy zatem csrd od kiedy będzie mieć realny wpływ na firmy w Polsce? Jak przygotować się do raportowania zgodnie z nowymi regulacjami? O tym wszystkim, z perspektywy przedsiębiorców i osób zarządzających, przeczytasz poniżej.

Czym w praktyce jest csrd i co zmienia dla biznesu?

Dyrektywa csrd, czyli Corporate Sustainability Reporting Directive, to kolejne unijne przepisy, które mają zbliżyć nas do większej przejrzystości i odpowiedzialności w prowadzeniu biznesu. W praktyce chodzi o to, by firmy nie ograniczały się już tylko do klasycznych sprawozdań finansowych, ale ujawniały, jaki mają wpływ na środowisko, ludzi czy standardy zarządzania. Nie brzmi to jak prosty dodatek do papierologii – raczej jak konkretna zmiana w podejściu do prowadzenia firmy. Warto zauważyć, że csrd mocno wpisuje się w cele Europejskiego Zielonego Ładu i długoterminową politykę ograniczania emisji do zera do 2050 r.

Kiedy csrd zaczyna obowiązywać? Dlaczego te daty są ważne?

Co do dat, dyrektywa csrd od kiedy obowiązuje? To niestety nie jest jednoznaczna odpowiedź – przepisy wdrażane są stopniowo, w zależności od wielkości firmy. Zobacz, jak wygląda harmonogram:

• Od 1 stycznia 2024 r. – spółki publiczne, wcześniej podlegające NFRD (czyli te z reguły zatrudniające więcej niż 500 osób), muszą już przygotować się na raportowanie według nowych wytycznych. Pierwsze raporty pojawią się w 2025 roku.
• Od 1 stycznia 2025 r. – dołączają inne duże firmy, które spełniają dwa z trzech kryteriów (zatrudnienie powyżej 250 osób, dochody netto powyżej 50 mln euro lub suma aktywów powyżej 25 mln euro). Publikacja raportów przypadnie na 2026 r.
• Od 1 stycznia 2026 r. – wchodzą w grę małe i średnie firmy notowane na giełdzie. One sporządzą swoje pierwsze raporty w 2027 r.

Dyrektywa csrd przewiduje również pewne okresy przejściowe, zwłaszcza dla mniejszych podmiotów. To dobra wiadomość dla firm, które mogą dzięki temu stopniowo przygotowywać nowe procesy wewnętrzne. Szerzej na ten temat przeczytasz na jdp-law.pl.

Jakie firmy muszą się przygotować do csrd? Nowe obowiązki w liczbach

To już nie tylko domena wielkich korporacji – obowiązek raportowania ESG, zgodnie z wytycznymi csrd, obejmie wiele polskich przedsiębiorstw, także tych średnich i mniejszych. Jeżeli firma spełnia dwa z poniższych (na przykład zatrudnia ponad 250 osób, obraca powyżej 50 mln euro rocznie albo posiada aktywa o wartości przekraczającej 25 mln euro), ta zmiana ją dotyczy. Może się więc okazać, że nawet przedsiębiorstwa dotychczas nieobjęte podobnym obowiązkiem staną przed nową rzeczywistością.

Na czym polegają nowe wymagania raportowe? Nowe realia dla polskich przedsiębiorców

Raportowanie zgodnie z csrd wymaga rzetelnego podejścia do danych niefinansowych. To już nie są tylko zwięzłe opisy – firmy muszą precyzyjnie przedstawiać, jak ich działania wpływają na środowisko, ludzi i strukturę zarządczą. Regulacje przewidują m.in.:

• Obligatoryjne, szczegółowe raporty według Europejskich Standardów Sprawozdawczości ESRS,
• Obowiązek przeprowadzenia niezależnej weryfikacji przygotowanego raportu,
• Powszechny dostęp do raportów – inwestorzy, partnerzy biznesowi i społeczeństwo mogą dowiedzieć się o działaniach firmy niemal wszystkiego,
• Konieczność połączenia raportowania ESG ze strategiami zarządzania firmą i analizą ryzyka.

Zapytasz, czego dokładnie będzie dotyczyć takie sprawozdanie? Od emisji gazów cieplarnianych, przez polityki równości i różnorodności w zarządzie, po relacje z lokalną społecznością czy zarządzanie dostawcami. Warto być na bieżąco z wymaganiami, bo wymusi to dostosowanie wielu procesów, nie tylko w dziale księgowym!

Przygotowanie firmy do csrd – praktyczne wskazówki

Wdrożenie dyrektywy csrd nie musi oznaczać rewolucji z dnia na dzień – można zacząć już teraz, krok po kroku. Przede wszystkim:

• Zorientuj się, czy nowy obowiązek dotyczy Twojej firmy (i od kiedy),
• Sprawdź, na ile obecne procesy pozwalają na zebranie odpowiednich danych,
• Rozważ, czy konieczne będą nowe narzędzia IT i szkolenia dla kluczowych osób,
• Zacznij szukać audytora, który będzie zatwierdzał Twoje raporty,
• Pomyśl o szkoleniach z obszaru ESG – najnowsza wiedza i świeże spojrzenie na wymagania naprawdę się przydadzą.

Jak widzisz, przygotowania można rozłożyć na kilka etapów. Im szybciej zaczniesz działać, tym łatwiej będzie przejść przez pierwszy cykl raportowania (a ten zwykle bywa najtrudniejszy).

Dlaczego warto potraktować csrd jako szansę na rozwój?

Dla wielu menedżerów czy właścicieli firm, csrd może wydawać się kolejnym regulacyjnym utrapieniem. Jednak patrząc szerzej – to okazja, by przemyśleć strategię na nowo i zacząć odpowiadać na oczekiwania nie tylko urzędników, ale też pracowników, klientów czy inwestorów. Przejrzystość buduje zaufanie, co staje się wartością coraz bardziej docenianą na rynku – także międzynarodowym.

Część liderów widzi w nowych wymaganiach szansę na wypróbowanie świeżych pomysłów, usprawnienie procesów czy wdrożenie etycznych działań wykraczających poza samą dyrektywę csrd od kiedy zacznie obowiązywać. Ostatecznie to właśnie bardziej aktywne firmy osiągają przewagę – nie tylko na papierze.

Jak widać, nowe przepisy mogą zmotywować do zmian korzystnych pod względem wizerunkowym i finansowym. Być może csrd stanie się impulsem do rozwoju, a nie kolejnym obowiązkiem administracyjnym. W końcu każda zmiana zaczyna się od pierwszego kroku – czy Twój zespół jest już na to gotowy?